Op naar zon, wind en warmte

Een verslag van de open ledenavond, januari 2020

Welkom

door Pauline Westendorp

Zuiderlicht is net als Joy, we gaan voor plezier in het leven. Je mag van alles: je mag klussen, je mag een werkgroep leiden, of een hele zwerm. Je hoeft niets.

Zwermen

Wat is een zwerm? Ik zag laatst twee zwermen ganzen die samen kwamen, dat was makkelijk: het waren de tamme ganzen. Een zwerm parkieten, dat is anders. Of spreeuwen. Meeuwen. Wat er in de wereld aan de gang is, is dat al die zwermen van mensen die willen beginnen, nu samen te komen. De club van de brave ganzen, van de brutale spreeuwen en de luidruchtige parkieten. Al die verschillende groepen verbinden zich: de zwerm van de overheid, die van de bedrijven, het onderwijs, maar ook kleine bedrijven en maatschappelijke instellingen als Zuiderlicht. Ze hebben allemaal hun eigen kleur en taal of gekrijs.

Kolkende stroom

Nu al die zwermen samengaan, gaat het hard. In Nederland zijn we met 600 coöperaties, in Europa met 4.400.  Siward Zomer, die er vandaag helaas niet is, schreef zijn voorwoord aan alle energiecoöperaties van Nederland dat we nu wél moeten zorgen dat niemand kopje onder gaat in de kolkende stroom.

Betaalbare energie is één van onze primaire levensbehoeften. Zuiderlicht laat zien dat we daarin samen kunnen voorzien. Dat doen we met een glimlach, transparant en we brengen het dichterbij.

Jaar van de zon

De gemeente riep 2020 uit tot Jaar van de Zon. Wij denken dat we voldoende vertrouwen hebben opgebouwd in de stad om daaraan bij te dragen.

Pauline kondigt Dirk Vansintjan aan.

Dirk Vansintjan

Dirk Vansintjan is oprichter van Ecopower en voorzitter van REScoop EU. In die functie behartigt hij de belangen van alle Europese energiecoöperaties.

Ga naar het uitgebreide verslag van het verhaal van Dirk Vansintjan.

Wie leert en helpt mee projecten te ontwikkelen?

Door Aukje van Bezeij

Aukje bedankt Dirk Vansintjan voor zijn verhaal. En Jan Smolenaars. Jan kennen we van het IJburg College, waar hij wiskundeleraar was. De twee leukste panelen van Zuiderlicht wekken nog steeds de energie op voor die zonneboot die Jan Smolenaars bouwde samen met zijn leerlingen: snelle boten op energie van de zon waarmee de leerlingen raceten tegen andere scholieren. Jan ging recent met pensioen. In zijn afscheidsbrief schreef hij dat hij zich nu gaat inzetten voor Zuiderlicht. Daar zijn we Jan nu al dankbaar voor

Startbijeenkomst projectontwikkeling

Het gaat goed met Zuiderlicht. Eerder vroegen we nog wel eens hulp bij het zoeken van daken. Nu vragen we: wie vindt het leuk om te helpen met het ontwikkelen van die daken? Daarvoor starten we binnenkort een klasje. Lijkt het je leuk? Laat het ons weten.

Nina Boas

 Nina Boas werkt net als wij met energie: onze eigen energie en die van de planeet. En met verandering.

Voor verandering hebben we lef nodig om los te laten en ons een nieuwe wereld voor te stellen. Welke wereld wensen we ons? Vanavond krijgen we een voorproefje, met laag voor laag opgebouwde beelden die steeds weer veranderen. Nina Boas is zowel beeldend kunstenaar en performer. Speciaal voor ons paste ze haar voorstelling aan, die ze eerder speelde op het duurzame festival ‘Living Village’.

Terugblikken en vooruitkijken

Door Frank Boon

2019

In 2019 realiseerden we 5 nieuwe projecten:

  • Geert Groote School, met 126 panelen die stroom leveren aan onze leden.
  • De Dapper, met 157 panelen,
  • Gemeentekantoor aan de Cruquiusweg, met 94 zonnepanelen. Het is de eerste van 15 daken die de gemeente toezegde aan de combinatie Janszon en Zuiderlicht. Janszon legde zelfstandig zonnepanelen op het Fietsdepot in West. Het is een project van de lange adem, daar gaan we nu niet verder op in.
  • Laterna Magica, met 194 panelen. De school ligt aan het park waar ook het IJburg College 1 en Het Podium aan liggen: alle scholen daar hebben nu zonnepanelen van Zuiderlicht.
  • Daltonschool De Meer, met 220 panelen. Die sloten we de vrijdag voor de kerstvakantie aan.

Resultaten 2019 in cijfers:

  • 791 zonnepanelen
  • 260 kWp
  • 2.910 panelen in totaal

Zuiderlicht in cijfers:

  • We zijn met een derde gegroeid
  • We hebben nu bijna 900 leden
  • Samen investeerden we bijna €300.000 waarvan leden de helft zelf in brachten

2020

Zon

In 2020 plannen we om minimaal 6 projecten te gaan doen.

Daar zitten twee wat grotere projecten bij: het Spinoza Lyceum met 800 panelen en een gemeentelijk dak met 1200 panelen. Met 2.500 extra panelen verdubbelen we ons opgesteld vermogen.

Wind

Drie jaar lang hadden we een gedeelde windmolen in Zeewolde. Met onze participatie in Windmolen De Grutto hielpen we een lokale coöperatie in de benen. Dat is gelukt. Zuiderlicht is inmiddels uitgekocht. Met het resultaat gaan we windmolens in Amsterdam ontwikkelen. De wethouder wees een gebied toe, aan de Noorder IJplas. De molens komen 100% in eigendom van bedrijven op het NDSM-terrein verenigd in NDSM-Energie en bewoners van Amsterdam verenigd in Amsterdam Wind. Amsterdam Wind is een samenwerking van de Windvogel, Amsterdam Energie, Onze Energie en Zuiderlicht.

Warmte

In Gaasperdam ligt er een plan om met etensresten en het riool groengas produceren.

Zuiderlicht is partner. De rol van Zuiderlicht is om met zonnepanelen stroom te produceren. Ook onderzoeken we of wij als bewoners coöperatieve mede-eigenaren kunnen worden van de biovergister, zeg maar de groengasfabriek, bijvoorbeeld samen met Waternet. Dat onderzoek loopt. Het is een project dat nog minimaal 1,5 jaar duurt. We kijken of Zuiderlicht daar een rol in kan spelen.

Vooruitblik voor 2020

  • We gaan over de 1.000 leden, feest!
  • We gaan 900.000 euro aantrekken, waarvan ongeveer 300.000 euro bij leden, 1200 leningen
  • We gaan meer dan 1MW opwekken aan zonne-energie en gaan eindelijk richting de doelstelling van 2MW. Weer feest!

Begroting 2020

Projecten

De inkomsten schatten we op ca. 150.000 euro, o.a. exploitatie en subsidies; de kosten op ca. 140.000 euro, voor o.a. projectontwikkeling, afschrijving, rente en reserveringen voor de omvormers, onderhoud, verzekering, etc..

Het resultaat is dus ca. 10.000 euro.

Organisatie

De inkomsten zijn ca. 18.000 euro, van nieuwe lidmaatschappen, de samenwerking met Greenchoice en de afdracht van projecten aan de organisatie; de uitgaven ca. 20.000 euro, o.a. voor communicatie en ledenwerving.

We verwachten dus een klein negatief resultaat. Dat heeft te maken met het wegvallen van de subsidie van de gemeentes, aan alle Amsterdamse coöperaties.  We zullen onze activiteiten moeten terugschroeven.

Vragen en discussie

Vraag: Wat is de basis voor afschrijving, à 62.000 euro?
Frank: We schrijven onze projecten in 15 jaar af.  We activeren alle uitgaves die we doen om projecten te realiseren. Eventuele subsidies gaan daarvan af, het resterende bedrag delen we door 15. De afschrijving van alle projecten samen bedraagt komend jaar 62.000 euro.

Vraag: Ik zie net als vorig jaar geen personeelskosten.
Frank: Die zitten gedeeltelijk in projectontwikkeling en communicatie/ledenwerving. Maar er zijn nog steeds veel vrijwillige uren. We nemen het mee voor de volgende ALV.

Vraag: Geeft het afbouwen van de subsidie problemen?
Frank: Hoe meer projecten we doen, hoe groter de afdracht van projecten aan de organisatie. Ook de inkomsten van Greenchoice zullen dan groeien.

Daar staat tegenover dat we voor projecten ook weer nieuwe kosten maken.
Met een opgesteld vermogen van 2 MW hebben we een gezonde basis, daar werken we nu naartoe.

Vraag: Werken jullie ook samen met andere energieleveranciers?
Frank: Van Greenchoice krijgen we veel hulp, ook bij het ontwikkelen van projecten. Er is daarom nu geen concrete aanleiding om actief verder te zoeken. De coöperatieve energieleverancier Samen Om heeft altijd wel onze belangstelling.

Vraag: Wanneer komen de windmolens?
Frank: Als ze er over drie jaar staan is het heel snel. We werken toe naar een vergunningsaanvraag. De provincie stelde regels op die het lastig maken om windmolens te plaatsen, die zijn nu nog steeds van kracht. We weten wel dat de gemeente van plan is ons het ontwikkelrecht te geven. Het is nog niet zeker dat de molens er gaan komen.

Vraag: kiezen jullie bewust voor grotere projecten, of is het wat er op ons pad komt?
Frank: Bij het aantrekken van nieuwe projecten willen we een ondergrens aanhouden van 200 zonnepanelen. In sommige gevallen wijken we daarvan af, omdat we die projecten gewoon heel leuk vinden.

Igor de Glas, penningmeester van Zuiderlicht: Dat is één van de redenen dat we op zoek zijn naar mensen die ons kunnen helpen, zodat we ook die kleine projecten kunnen blijven doen.
Frank: Je mag ook die grote doen, evenveel werk ;-). Maar die kleintjes zijn vaak wel extra leuk.

Vraag: Kan je nog iets vertellen over de postcoderoos 2.0 in Zuidoost?
Frank: Ja, we willen dat iedereen mee kan doen, ook wie minder te besteden hebben. Daarom is het lidmaatschap slechts een euro. Je hoeft niet mee te investeren om toch de stroom af te kunnen nemen. In Zuidoost willen we dat ook zo doen. Wat lastig is, is dat de postcoderoosregeling onder druk staat. Aanstaande donderdag gaan we met de gemeente praten: of de gemeente het risico dat we lopen wil afvangen.

Igor: Ook dat is een reden om te helpen met die leuke kleine projecten, dan kan Frank zijn ervaring gebruiken om zulke dingen uit te zoeken. Het is namelijk ook veel pioniers- en uitvinderswerk.

Stemming

De ALV neemt de begroting unaniem aan.

Voorstel: verhogen van het maximum van 20 leningen

Het aantal leden dat €5.000 leende aan de coöperatie is toegenomen. De vraag is om het bestuur een mandaat te geven om, wanneer zij dat nodig vindt, het aantal te verhogen naar 40 (10.000 euro), 50 (12.500 euro) of maximaal 100 leningen (25.000 euro). Als we grote projecten doen, kan Zuiderlicht een appèl doen op die leden.

Vraag: wat is het risico voor de leden?
Frank: We zijn een coöperatie u.a., waarbij u.a. staat voor uitgesloten aansprakelijkheid. Je bent als lid aansprakelijk tot het bedrag dat je investeert. Met 20 leningen loop je maximaal 5.000 euro risico als de coöperatie failliet gaat. Gaan coöperaties wel eens failliet?, vraagt Frank aan Dirk van Sintjan.
Ja, zegt Dirk, het kan wel.
Frank: Het risico is niet zo groot omdat we investeren in bezit. Hoe hoog het risico is dat je loopt bepaal je als lid zelf, ook als we het maximumaantal verhogen.

Vraag: Waarom stelden jullie ooit 20 als maximum?
Frank: We deden relatief kleine projecten. We wilden niet dat het project volledig gefinancierd zou worden door maar 4 of 5 mensen, we wilden dat meer mensen mee konden doen.

Vraag: Is het besluit over het maximaal aantal leningen terug te draaien, bijvoorbeeld om nieuwe mensen de kans te geven om mee te doen?
Bij nieuwe projecten informeren we betrokkenen, zoals ouders, docenten en buren. Dat doen we ruim van tevoren, zodat ze voldoende tijd hebben om te bedenken of ze lid willen worden en een lening verstrekken.

Opmerking: We zijn hier met idealistische mensen, maar 25.000 euro kan interessant zijn voor mensen die een goed pensioen willen. Dat zijn dan mensen die investeren om er zelf rijker van te worden. Die staan anders er anders in. Dat kan leiden tot verwatering. We moeten het er niet even erdoorheen duwen.
Frank: Iedereen met een lening één stem heeft, ongeacht het aantal leningen. Dus dat risico lopen we nu ook.

Opmerking: De Windvogel heeft geen maximum en daar heeft het zich nog niet voorgedaan.

Opmerking: Statutair is vastgelegd dat we niet meer dan 5% rente uitkeren. Als we meer resultaat boeken gaat dat naar de organisatie of de ontwikkeling van projecten. Als je voor rendement gaat kan je maar beter obligaties nemen bij de Rabobank.

Opmerking: Ik snap het punt. Bij de Waddenvereniging ging het ooit bijna mis. Je zou ook kunnen zeggen, we geven het mandaat voor drie jaar en dan kun je evalueren. Oftewel: over drie jaar moet de ALV opnieuw toestemming geven. De ALV mag dan het maximaal aantal te verstrekken leningen terugbrengen naar 20, met een totaalbedrag van 5.000 euro.

Leden en bestuursleden knikken dat dat OK is.

Een aantal leden suggereert om het aantal van 100 naar 50 te halen, maar anderen zeggen dat ze wat dat betreft alle vertrouwen hebben in het bestuur.

Stemming

We stemmen over het voorstel om het bestuur gedurende drie jaar na dit besluit het mandaat te geven om, wanneer zij dat nodig vindt, het leenreglement zo aan te passen dat het maximaal aantal leningen per lid wordt verhoogd van 5.000 euro naar 25.000 euro (100 leningen).  Over drie jaar evalueren we, tijdens de ALV, het besluit en het maximaal aantal leningen per lid.

Igor: we moeten uitzoeken wat de consequenties zijn voor de statuten. Dat werken we uit, we brengen het niet opnieuw in stemming.

Niemand stemt tegen, een enkeling onthoudt zich van een stem.

Volgende ALV

De volgende ALV is in juni 2020.