Licht opsteken bij Zuiderburen

Je licht opsteken bij de Zuiderburen. Ook dat zou je Zuiderlicht kunnen noemen. We hebben dat gedaan bij de Belgische energiecoöperatie Ecopower. 1,4 procent van de Belgen is er lid, neemt 100% groene, Belgische energie af en verbruikt nog slechts 48% van het landelijke gemiddelde. Dat inspireert ons! Op 30 mei j.l. zijn wij met drie bestuursleden van Zuiderlicht, twee ambtenaren van stadsdeel Zuid en circa 40 collega-coöperatanten uit heel Nederland naar het Belgische Eeklo afgereisd, de bakermat van Ecopower. Ecopower laat zien dat het kan. De directie van Ecopower en de schepen (wethouder) van Eeklo vertellen ons hoe.

Belgische Ecopower is lichtend voorbeeld
Hoe groot de overlast is van een windmolen hangt grotendeels af van wie de eigenaar is. Als hij een klein beetje van jou is, als je zelf mee bepaalt waar hij komt te staan en als je er ook winst uit haalt, bekijk je zo’n windturbine al snel met heel andere ogen. In het Belgische Eeklo staan, op gemeentegrond, vijf windmolens die in coöperatief bezit zijn.  Ecopower levert momenteel energie aan maar liefst 1,4% van alle Belgen. 25% van die energie wekt Ecopower zelf op met wind, zon, waterkracht en biomassa. De rest koopt het in van andere duurzame Belgische bronnen.

Samenwerking gemeente en energiecoöperatie
Bepalend voor het succes van Ecopower is de samenwerking geweest met de gemeente Eeklo. Die wilde windenergie en tevreden betrokken burgers en schreef in 1999 een aanbesteding uit. Ecopwer was één van de zeven partijen die daar op heeft inschreven. Met name de vraag om participatie van burgers was “spek naar onze bek”, vertelt directeur Dirk Vansintjan. Ecopower heeft inmiddels vijf windmolens in de gemeente geplaatst. Inwoners van Eeklo hebben daarmee de kans gekregen om mee te investeren en profiteren van de wind die over hun stad waait en de daarmee opgewekte energie te gebruiken. Veel inwoners zijn lid geworden van de coöperatie. Wie niet lid is geworden profiteert ook. Ecopower heeft de bewoners een solar-luifel kado gedaan waar ze gratis hun elektrische scooters en fietsen kunnen opladen. Eén dag in de week kunnen gemeente en burgers advies vragen aan een energieadviseur van Ecopower en op dit moment onderzoekt het de mogelijkheden van stadsverwarming en werkt het mee aan de realisatie van een duurzaam ziekenhuis en zwembad.

Leden verbruiken 48% minder energie
Leden van Ecopower besparen veel geld. Allereerst krijgen ze dividend. Hoeveel dat is bepalen ze zelf, tijdens de ledenvergaderingen die op verschillende plekken in het land gehouden worden. In de beginjaren was dat steeds 6%, later 4%, één jaar 0% en het laatste jaar 2%. Daarnaast betalen leden minder voor hun stroom. Het voordeel is gemiddeld 6,8%. Het meest spectaculaire voordeel hebben ze echter volledig aan zich zelf te danken: een uitzonderlijk laag energieverbruik: maar liefst 48% minder dan het gemiddelde. Daar draagt de coöperatie mede aan bij door veel energie te steken in het informeren over energie besparen. De leden profiteren bovendien van collectieve inkoopacties van muur- en dakisolatie, dubbel glas en zonnepanelen. wat zeker ook meespeelt is dat Ecopower, anders dan andere leveranciers geen vaste kosten rekent maar puur de gebruikskosten. Wie weinig gebruikt betaalt dus ook weinig. Als je dat weinige ook nog zelf opwekt, bijvoorbeeld met je eigen zonnepanelen, betaal je helemaal niets. Vansintjan licht toe: “Wij zijn de warme bakker. Wij bakken ons eigen brood en eten het op.” Het smaakt beter en kost minder.

Energie is sleutelprobleem van komende decennia
“Energie is het sleutelprobleem van de komende decennia en de transitie gaat ons veel geld kosten” zegt Dirk Vansintjan. “De burger gaat die kosten driedubbel betalen: als consument, als belastingbetaler én als spaarder met geld op de bank. Kunnen we het dan niet beter zelf doen? Of laten we ons uitpersen?” Het is zijn oproep aan alle burgers en energiecoöperaties in heel Europa.