Rente, wind, versterken, welkom en afscheid

De blik vooruit, met een versterkingsplan

Door Andrea van de Graaf

Het werkteam maakte de afgelopen tien jaar veel uren en kreeg daar een vergoeding voor, geen inkomen waar je goed van kunt leven. Als wij als coöperaties willen opschalen, dan moeten we mensen een carrièreperspectief kunnen bieden. Als we ons werkteam niet redelijk betalen, houdt dat ons tegen. We kunnen dan niet aannemen wie we willen aannemen.

Ons budget is ontoereikend om marktconforme lonen te betalen maar we willen een poging doen om in de buurt te komen, om niet afhankelijk te zijn van mensen die al een inkomen hebben en Zuiderlicht erbij doen. We blijven absoluut werken met mensen die vrijwillig een paar uur in Zuiderlicht willen steken, maar we hebben ook betaalde krachten nodig. En jongere medewerkers. En die moeten we goed willen betalen.

Wat ook speelt is dat het risico voor het al dan niet slagen van projecten tot nu toe geheel bij het werkteam lag. Een aanbesteding die we niet winnen, een dak dat ineens toch vervangen moet worden. Niet elk project gaat door en daar zitten soms veel uren in. Die uren willen we in ieder geval gedeeltelijk kunnen vergoeden. Dan verschuift het risico van het werkteam naar Zuiderlicht.

Laatst zei iemand: stel dat jullie een ton krijgen, hebben jullie dan de boel op orde? Toen dacht ik: nee, want we doen als coöperatie vaak projecten die andere, commerciële partijen niet oppakken. Natuurlijk zouden we veel meer grotere en meer rendabele projecten willen doen, maar die vallen meestal niet onze kant op. Dat zien de gemeente en het rijk ook. Daar zijn we, als APEC, over in gesprek. We zien dus dat er meer geld beschikbaar komt: uit onze bijna 30 projecten maar ook van de gemeente en het rijk. Alleen…, nú nog niet.

En dus gaan we jullie zo een begroting laten zien die niet uitkomt. We gaan ervan uit dat we vanuit het rijk en de gemeente steun krijgen. Zo niet, dan kunnen we het verschil uit eigen middelen bijleggen. In de zomer evalueren we hoe we er voorstaan en wat de vooruitzichten zijn: of de koerswijziging volhoudbaar en verantwoord is. Graag horen we of jullie ons steunen bij het nemen van deze grote stap, waar we zelf maandenlang over hebben gediscussieerd.

Begroting

Door Radboud Williams (voormalig lid kascommissie, adviseert het bestuur)

Projecten

Omdat er meer projecten bijkomen stijgen de inkomsten uit de exploitatie van al onze projecten met 50.000 euro ten opzichte van 2023. In 2024 rekenen we verder op subsidie uit het COOP Centraal-fonds, waarover later meer. Een deel van die subsidie is bestemd voor het dekken van de onrendabele top van projecten. Die heeft geen effect op het resultaat van de begroting, want kosten en baten streep je tegen elkaar weg. Zuiderlicht is echter ook gevraagd om de coördinatie van het fonds op zich te nemen, tegen een vergoeding van 6.000 euro en die zie je wel terug in het resultaat.

De uitgavenkant neemt met 70.000 euro toe.  Dat heeft te maken met de begrote rentelasten en afschrijvingskosten van een groeiend aantal projecten. Ook de exploitatiekosten nemen toe. Een tegenvaller is dat we vanaf nu de zogenaamde Scope12-keuring moeten laten uitvoeren voor alle bestaande projecten. Dat is een nieuwe voorwaarde om projecten te kunnen verzekeren. Dat kost ons ongeveer 800 euro per project. We zullen daarom eenmalig 15.000 euro extra moeten uitgeven. Kosten voor projectontwikkeling zitten niet in de begroting maar in de businesscase van projecten, eventueel aangevuld met subsidie.

De extra kosten van 40.000 euro komen dus voort uit meer uren, een hoger tarief en meer mensen en functies in het werkteam. Voor het risico dat projectleiders lopen wanneer een project niet doorgaat nemen we 5000 euro op.

Aan de projectenkant leidt dat tot een verlies van 11.000 euro. Ten opzichte van vorig jaar gaat het om een verlies van 56.000 euro. Daar zeggen we bij dat een deel van de kosten, ongeveer 18.000 euro voor coördinatie en technische begeleiding van de organisatie, naar de projecten zijn verhuisd. Omdat ze daarbij horen. Zie ook: Begroting projecten 2024.

Organisatie

Aan de organisatiekant verandert weinig: daar leden we altijd al een verlies. De bijdrage van projecten neemt toe omdat we meer projecten hebben. Daar staat tegenover dat we het aantal betaalde uren verhogen. Dat dat geen effect heeft komt omdat we 18.000 euro voor ondersteuning projecten uit de organisatie weghaalden. Zie ook: Begroting organisatie 2024

Als we de extra afboeking voor wind niet meenemen, boekten we in 2023 een positief resultaat van 27.000 euro. In 2024 gaan we als gevolg van het versterkingsplan 30.000 euro in de min. Het verschil is 57.000.

We gaan eraan werken om het gat te dichten met extra inkomsten. We hopen op nul uit te komen. Dat bijna nul-resultaat zie je terug in de Begroting projecten en organisatie 2024

Lid 3 Zijn jullie niet bang dat jullie jezelf uitsluiten van de ontwikkeling van lucratieve windprojecten als gevolg van te grote overheidssteun?
Radboud Het betreft hier alleen subsidie voor onrendabele zonprojecten. Alleen met de panelen op het dak van de gemeentewerf aan de Theemsweg haalt Zuiderlicht een behoorlijk resultaat. Dat is even groot als het resultaat van alle andere projecten bij elkaar.

Lid 6 50 procent lokaal eigendom is ook het streven van de Nederlandse windassociatie en van Holland Solar. Een aantal leden van die brancheorganisatie verzet zich daartegen met als argument de wisselende kwaliteit en professionaliteit van de coöperaties. Ik denk dus dat het slim en verstandig is om dit versterkingsplan in te zetten. Ik steun het van harte. Brancheorganisaties lobbyen actief bij EZK en RVO om budgetten vrij te maken om coöperaties te helpen professionaliseren.
Andrea Die signalen vangen wij ook op, daarom durven we het aan.

Lid 1 Ik kan het niet helemaal overzien, en dat geeft niks. Ik steun het versterkingsverhaal zonder meer, maar is het beleid om in de niet-commerciële projecten te investeren? En hoe gaan jullie nieuwe mensen inwerken zodat ze projecten genereren? Ervaring heb je niet na 30 projecten maar na 300 projecten. Trek niet een te grote broek aan.
Andrea Voor het inwerken en begeleiden van projectleiders hebben we de training en een wekelijks spreekuur. De nieuwe mensen draaien al langere tijd als vrijwilligers mee.
Aukje In antwoord op de vraag waarom we geen commerciële daken doen: dat doen we graag, maar in Amsterdam is weinig ruimte voor bijvoorbeeld grote zonneweides. We wonen in de stad: dichtbebouwd gebied met vooral lastige daken. Straks gaan we het nog hebben over zon op carports en de nog nauwelijks benutte daken is van VvE’s. Maar ook dat is complexe materie, met VvE-besturen, bewoners en wooncorporaties die samen beslissingen moeten nemen en bij voorkeur de stroom zelf willen gebruiken. Een aantal commerciële partijen, heeft zich daarop gericht en inmiddels de handen er weer van afgehaald, want té complex. Wij, als coöperaties, gaan die uitdaging wél aan.

Andrea Het is niet dat we geen grote projecten willen. We schreven met drie Amsterdamse coöperaties in op een tijdelijke zonneweide op Strandeiland, die is vergeven aan een Groningse coöperatie. En dat we het op lastige daken tóch voor elkaar krijgen, straalt af op de omgeving. Dat wil de gemeente ook.

Lid 12 Professioneel is goed en mensen zijn een belangrijk asset. Begroot daarom ook wat voor extra coaching en begeleiding voor het bestuur, mensen in de werkorganisatie en de jongeren. Van mij mag het nog wat meer zijn. Dat hoeft niet nu, maar neem mee dat dit misschien nog te bescheiden is. Het is zó belangrijk wat we doen. En dan is de 30.000 die we vragen aan het rijk, provincie en de gemeente maar weinig.

Lid 4 Waarom stemmen we niet over de begroting? Dat vind ik gek, zeker als het bestuur grote veranderingen voorstelt.
Marije We gaan nu niet stemmen, maar peilen, en we nodigen iedereen uit die met ons en Radboud mee wil denken om deel te nemen aan een werkgroep, een commissie van leden. We nemen in overweging om de ALV in de toekomst ook te laten stemmen over de begroting.

Peiling over de begroting

35 leden zijn positief, 0 negatief en 7 leden stemmen blanco, o.a. omdat de cijfers op de slide onleesbaar zijn.

COOP Centraal

Door Ries Verhoeven en Andrea van de Graaf

Ries COOP Centraal is een samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en energiecoöperaties. Een van de doelen is doel is om jongeren te betrekken bij de energietransitie en daar ga ik me voor inzetten. Dat doe je met studiepunten of een bijbaan. Heb je een leuke vraag die een student kan gaan onderzoeken? Mail Ries.

Daarnaast komt er een COOP Centraal Impact fonds. Het Impact fonds is een fonds van de Rabobank bedoeld om de onrendabele top van projecten te dekken voor carports en VvE’s. Het gaat om een paar duizend euro per project.

Andrea De Rabobank stopt een bedrag van 225.000 euro in het Impactfonds. We vroegen de bank eigenlijk steun voor het versterkingsplan, een bedrag van 50.000 euro. Dat konden ze niet geven, maar wel 225.000. Dat is niet alleen voor Zuiderlicht, maar voor allerlei initiatieven in de hele Metropoolregio Amsterdam. Zuiderlicht is gevraagd dat te coördineren. Daarvoor hebben we een vacature uitstaan.

Daar hebben we een pittige discussies over gehad. Willen we die verantwoordelijkheid en willen we het aannemen van de Rabobank, want die bank doet niet alles heel goed. Maar het is geld voor veel projecten, voor de hele regio. En vooral bij de Rabobank in Amsterdam zien wij en ook anderen veel verandering. Op de Rabobank landelijk en wereldniveau hebben we geen invloed, maar in Amsterdam wel. We zien daar dingen veranderen. En als daar iets verandert, verandert er vast ook wat daarbuiten.

We maakten een plan: met geld voor een junior die begeleiding krijgt van een senior. Dus met aandacht voor jongeren en coaching. Het plan kun je opvragen bij Aukje.

APEC

Door Sigyn Wichers

De zeven grootste coöperaties van Amsterdam verenigden zich in APEC om uit één mond met de gemeente te kunnen praten over gemeenschappelijke belangen. Voor de wens van 50 procent lokaal eigendom kan de gemeente niet om de coöperaties heen. We hadden een gesprek met de wethouder en per 1 maart is er een prekwartiermaker aangesteld. Die gaat eerst met veel mensen in gesprek en levert een rapport op.

We willen bijvoorbeeld kijken of de coöperaties een preferente positie kunnen krijgen, want hoe kan het bijvoorbeeld gebeuren dat de gemeente een Groningse coöperatie de zonneweide op Strandeiland gunt? Er zijn allerlei mogelijkheden om op aanbestedingsgebied dingen anders aan te pakken. De gemeente staat daarvoor open. Mogelijk betaalt de gemeente ook mee aan de professionalisering van de coöperaties.

Lid 13 Wie is de pre-kwartiermaker?
Sigyn Frank van Erkel. Hij was directeur bij Gemeente Amsterdam en bestuurslid bij een vrijwilligersorganisatie.

Lid 14 Waarom een pre-kwartiermaker?
Sigyn Dat is mogelijk de opstap naar een kwartiermaker, iemand die er bijvoorbeeld voor zorgt dat er voor warmtecoöperaties een servicebureau komt, die hen ondersteunt. Voor zon- en windcoöperaties zetten we vooral in op de versterking van individuele coöperaties. Maar we wachten het rapport af.

Lid 1 In Duitsland is ongeveer de helft van alle investeringen in duurzame energie in handen van de bewoners. Ik hoop dat jullie de gemeente kunnen overtuigen dat dat de maatstaf zou moeten zijn.

Lid 15 Aan wie rapporteert de prekwartiermaker?
Sigyn Aan de wethouder en APEC.

Solar carports

Door Wouter de Wijn

Het project solar carports is een mooi voorbeeld van een APEC-project. We werken samen met Amsterdam Energie, Weesp Duurzaam en Team Zon van de gemeente. We onderzoeken of we alle gemeentelijke parkeerterreinen kunnen overkappen met solar carports. We kijken naar beleid, contracten en (juridische) obstakels. En naar concrete projecten die we al kunnen doen. We zijn nu aan de slag met een parkeerplaats in de Buiksloterbanne: met panelen, onderconstructie, laadpalen, laadprofielen, de energievraag van de sportvoorzieningen aan wie we de stroom kunnen leveren, welke aansluitingen er zijn en of daar een businesscase van te maken valt.

Zon op daken

Door Aukje van Bezeij

Een aantal projecten realiseerden we zo goed als. De panelen erop liggen, maar ze zijn nog niet aangesloten. Op het Marineterrein legden we samen met vrijwilligers en jongeren uit Zuidoost 800 weespanelen.

Binnenkort leggen we er nog 100 panelen bij en sluiten we ze aan. Met een groot dankjewel aan Jasper en Jan en Wouter. De panelen op VvE Bramzeilhof sloten we net aan. Op dat hele grote dak liggen panelen die stroom leveren aan individuele woningen, koop en huur. Om een groter deel van het dak te benutten liggen er ook 245 coöperatieve panelen. Naast Jasper werkten ook Maarten en Herbe aan het project.

Tot slot legden we panelen op twee stadsdeelkantoren in Zuidoost en Oost. Overmorgen vindt de scope 12-keuring plaats, we hopen dat daarna de panelen snel aan te sluiten.

We hebben nog een paar projecten in wording en dat zijn allemaal daken van woongebouwen. Het afgelopen jaar deed Jasper Klapwijk een tiental haalbaarheidsstudies in opdracht van VvE’s. Daarmee laten we de VvE zien wat er mogelijk is, hoeveel panelen er op het dak kunnen en aan wie je de stroom kunt leveren. Aan individuele bewoners, de collectieve aansluiting of het net, en met welk voordeel voor de bewoners of de VvE. Het kan zijn dat de bewoners daarna kiezen voor een al dan niet gedeeltelijke, coöperatieve oplossing.

Projecten waar we concreet aan werken zijn VvE de Sluis, tussen Entrepotdok en Hoogte Kadijk. Voor de panelen is een omgevingsvergunning aangevraagd, het zal nog minimaal twaalf weken duren voor die wordt toegezegd. Veel bewoners werden al lid van Zuiderlicht.

Coöperatie De Nieuwe Meent, staat al langer in ons overzicht. De woningen moet nog worden gebouwd maar de verwachting is dat het gebouw einde dit jaar een dak hebben. Pas dan kunnen er panelen op.

Tot slot is er VvE Finisterre, een gebouw met gepland dakonderhoud. We werken aan een plan voor weespanelen.

Stemmen over mandaat

Het bestuur van Zuiderlicht vraagt een mandaat van 500.000 euro om de net genoemde ontwikkelingen te realiseren.

Lid 16 Vorig jaar hadden jullie geld over. Is het cumulatief of is het absoluut?

Marije Absoluut

Lid 3 Mag ik voorstellen om er een mandaat voor zonprojecten van te maken? Anders gaan jullie er nog batterijen of kerncentrales van bouwen.

Ronald De projecten moeten voldoen aan de statuten van Zuiderlicht. Daarin staat duurzame opwek. Daar hoort wat ons betreft geen kerncentrale bij.

38 stemmen voor, 0 tegen en 2 blanco

Paultje(s)

Paultje is een stokstaartje, de mascotte van Zuiderlicht. Ons bereikte het verdrietige nieuws dat de maker van de Paultjes, kunstenaar Jeroen Bisscheroux, onverwachts en veel te jong is overleden.

Paultje geven we aan locaties met zonnepanelen van Zuiderlicht, en soms ook aan mensen die veel voor Zuiderlicht betekenen. Eerder dit jaar gaven we een Paultje aan Jan Smolenaars, die bijna de hele zomer op het dak van het Marineterrein doorbracht. Dat deed hij samen met… Wouter de Wijn.

Wouter komt op het podium en daar staat ook nog… Marije. Dit Paultje gaat mee met Wouter, Marije krijgt er later een. Een groot applaus voor en dank aan Wouter en Marije!

Het laatste woord

Bij het tienjarig jubileum deden we een quiz en de winnaar van de quiz won ‘het laatste woord op elke ALV’. Die winnaar was… Ellen. Maar Ellen ‘kreeg ook al een ontzettend mooi armbandje’ en het laatste woord komt dus van Marije: de bar is open!