Onmogelijk is dit scenario niet, maar zo ver is het nog láng niet, zeggen zowel Jurgen van der Heijden als Martine Verweij. En beiden hebben recht van spreken. Zij praten officieel mee over ontwikkeling van de Noordzee als bron van duurzame energie. En wat wij zo leuk vinden, beiden zijn lid van Zuiderlicht.

Martine is programmacoördinator van het North Sea Energy Lab (NSE Lab): een cocreatief platform dat verschillende partijen met uiteenlopende belangen samenbrengt en samen laat meedenken over kansen en uitdagingen. Jurgen is één van de deelnemers. Namens de Noord-Hollandse energiecoöperaties brengt hij expertise in op het gebied van eigenaarschap en participatie.

Voorzitter namens Zuiderlicht

Als voorzitter van het Platform van Noord-Hollandse energiecoöperaties krijgt Jurgen de uitnodiging om deel te nemen aan het lab. Voorzitter is hij oorspronkelijk namens de Castricumse energiecoöperatie CALorie. Wanneer hij naar Amsterdam verhuist benadert hij Zuiderlicht om het voorzitterschap voort te mogen zetten, maar nu namens Zuiderlicht.

‘Het is een platform van 20 Noord-Hollandse energiecoöperaties. We informeren elkaar. Beslissingen nemen we niet. (…) Het is de platste club die ik ooit heb voorgezeten dus het voorzitterschap is ook bijna niets’, zegt Jurgen lachend. Zuiderlicht is desondanks vereerd. Het bestuur stemt er unaniem mee in dat Jurgen namens Zuiderlicht het voorzitterschap van het platform voert.

Namens het Noord-Hollandse platform werkt Jurgen, binnen het NSE Lab van Martine, mee aan de Vereniging Participatie Wind op Zee.

Noordzee, bron van duurzame energie en meer

In het lab ontmoeten diverse belangengroepen elkaar. Het gaat om veel meer dan energie en bijvoorbeeld participatie. Deelnemers zoeken antwoord op een veelheid aan vragen. Martine: ‘krijgt een windpark ook een refugium functie voor natuur? Is een windpark ook een aanleiding voor de visserij om duurzamer te gaan vissen?’ Ze benadrukt daarmee dat het om veel meer gaat dan alleen maar energie. Immers, ‘hoe zorgen we ervoor dat we de windparken op zo een manier ontwikkelen dat het ook de ecologie versterkt? En dat het vissers een duurzame toekomst geeft?’

Financiële participatie in wind op zee

Jurgen is net als Martine doordrongen van de veelheid aan belangen die gemoeid zijn met ontwikkeling van wind op zee, maar houdt een focus op participatie. Voor het draagvlak voor de parken is het immers van belang dat particulieren, bedrijven en gemeentes zich mede-eigenaar voelen. Dat zij zelf de stroom kunnen afnemen en kunnen meedenken en beslissen over herinvestering van de eventuele winst.

Martine: ‘Misschien kunnen we op termijn naar een constructie waarbij de bouw van de parken door grote partijen wordt gerealiseerd, maar het beheer van de parken bij particulieren, bedrijven en overheden komt te liggen. Daar staat EZK [het ministerie van Economische Zaken en Klimaat] nu nog niet voor open. Bij I en W [het minsterie van Infrastructuur en Waterstaat] begrijpen ze dat al beter.’ De grootste verandering in denken zou nog wel eens uit de hoek van het bedrijfsleven, de windsector zelf kunnen komen, denkt Martine.

Ze heeft nog wel een advies aan de nieuwe vereniging. Om wél de verbinding aan te gaan met de verschillende ambtenaren. En te onderzoeken waarom partijen niet willen, welke risico’s er zijn, niet te activistisch te zijn en de taal van de ambtenaar te spreken.

Jurgen heeft het advies alvast ter harte genomen. Waar de vereniging Wind op Zee voorlopig, als eerste behouden stap op aanstuurt is financiële participatie in wind op de Noordzee. Ook om deelnemers geen onnodige risico’s te laten lopen. ‘We wachten tot een park gerealiseerd is en de ontwikkelaar het park doorverkoopt in aandelenpakketten waarvan de risico’s laag zijn.’

Meepraten is een goed begin

Voorlopig is ‘de Vereniging Wind op Zee zonder uitzondering door alle maatschappelijke partijen goed ontvangen’, zegt Jurgen. En dat is alvast een prachtige, niet te onderschatten eerste stap. Martine onderschrijft dit: ‘het lab is een cocreatief platform, partijen zitten gelijkwaardig aan tafel. Die gelijkwaardigheid is extreem belangrijk.’ 

Tekst: Aukje van Bezeij