Zuiderlicht mag tegen een rente van 1.99% € 100.000 lenen ten behoeve van een grootschalig zonne-energieproject op het dak van het IJburgcollege in Amsterdam Oost. De lening is bedoeld om het project sneller te kunnen realiseren. Zuiderlicht krijgt zo meer tijd om leden te werven onder bewoners van IJburg en Oost. Daarmee komt ‘Oosterlicht’ een grote stap dichter bij.
Zuiderlicht heeft 7.500 euro gekregen van de Rabobank. Het bedrag mogen we besteden aan communicatiemiddelen, om meer mensen te laten overstappen op groene energie, meer leden te werven en meer bekendheid en draagvlak te creëren waardoor we meer projecten kunnen realiseren. Als Zuiderlicht daar voldoende in slaagt krijgt het nog eens een zelfde bedrag. Dat is goed nieuws!
Meer dan een bank met geld
Waarom Zuiderlicht dit vertrouwen heeft gekregen vraag ik aan Carlos van Ree, medewerker communicatie van de Rabobank met duurzaamheid in zijn portefeuille. Daarin speelt de Pauline Westendorp, initiatiefnemer van Zuiderlicht volgens Carlos een belangrijke rol: “Pauline ken ik al twee jaar. Ik ben degene die haar het eerst heeft uitgenodigd om haar verhaal te vertellen”. En dat verhaal spreekt nog steeds aan. De Rabobank nodigt Pauline regelmatig uit om klanten en leden toe te spreken en hen kennis te laten maken met haar ideeën en initiatieven. “Veel mensen zien in ons vooral een bank, en geld. De menselijke relatie is echter minstens zo belangrijk.” Voor de bank het ook belangrijk om van haar leden en sprekers te leren: “Pauline geeft ons kennis”.
Een bank die winst uitkeert aan haar leden en aan de stad
Een groot verschil met andere banken is dat de Rabobank – net als Zuiderlicht – een coöperatie is. Het heeft leden, geen aandeelhouders. Dat maakt het veel eenvoudiger om delen van de winst terug te laten keren aan de klanten, en aan de stad. Carlos: “Als het goed gaat met de stad, gaat het goed met onze klanten. Als het goed gaat met onze leden, gaat het goed met de bank.”
Dat zijn niet alleen mooie woorden. Het blijkt ook te werken en de Rabobank is daarom van plan om gerichter te investeren in de stad. Het gaat dan om grotere bedragen, voor langere tijd”. Duurzaamheid is zeker niet het enige, maar wel een belangrijk speerpunt. Voor kleinschalige buurtprojecten heeft Rabobank een een buurtfonds dat bedragen tot 2.500 euro uitkeert aan projecten op wijkniveau. Voor grotere projecten is er een Investeringsfonds. Uit dat fonds komt de bijdrage aan Zuiderlicht.
Gemeenschappelijke leden
Mede dankzij de presentaties van Pauline aan ledenraadsleden van de Rabobank hebben beide coöperaties al een paar gemeenschappelijke leden. Aan Carlos vraag ik of we dat aantal niet nog wat kunnen uitbereiden en wat zij/wij daar nog aan kunnen doen? “Pauline zetten we graag in de aandacht, ze heeft al eens op de voorpagina van “Coöperatief Jaarbericht” gestaan, naast Carolien Gehrels.” (Carlos zelf staat er ook op, de foto rechtsonder, de linker persoon.) “Verder vragen we Pauline graag om met ons mee te blijven denken over het beleid van Rabobank voor een duurzamere samenleving.”
Rabo-klanten die investeren in Zuiderlicht, is dat wel in het belang van Rabobank?
Dat kan immers oplopen tot 5.000 euro per klant als die 20 leningen verstrekt aan Zuiderlicht. Carlos grijpt terug naar wat hij eerder heeft gezegd over de strategie van Rabobank: Gaat het goed met de stad, dan gaat het goed met de klanten van de Rabobank en dus goed met de bank..” Carlos grinnikt “omdat Zuiderlicht dat geld weer bij de Rabobank onderbrengt… zie ik geen problemen”.
Zonnepanelen op het dak van de Rabobank Apollolaan?
Voor een presentatie van Zuiderlicht bij de Rabobank Apollolaan heb ik ooit vanaf de hoogste verdieping van het tegenoverliggende Hilton een foto gemaakt van het dak van de bank. Thuis heb ik het dak – in mijn computer – vol panelen gelegd. Dat was een grapje, maar dat grapje beginnen wij toch steeds serieuzer te nemen. Waarom niet? Het zou toch fantastisch zijn als de Rabobank haar beleid zo zou uitdragen!
Aan Carlos vraag ik hoe grappig of serieus hij het idee vindt? Als Amsterdammer is hij er in ieder geval een groot voorstander van, maar “ik wil geen ruzie met de huurbaas”. “Wie die huurbaas dan is?” vraag ik. Dat wil Carlos best een keer voor ons uitzoeken. Het begin is er.
Waarom liggen er nog steeds geen zonnepanelen op het zonovergoten platte dak van voetbalvereniging Arsenal? Daar hebben wij het als Zuiderlicht toch al een jaar over? Tja.., dat is een lang verhaal dat we hier in een paar alinea’s proberen te vangen. Dat ze er komen, daar hopen we nog steeds op en we werken er hard aan.
Kink in ultradikke elektriciteitskabel
Het begon zo hoopgevend. De energierekening van Arsenal was torenhoog. Het leek er dus op dat de voetbalvereniging een hoog tarief betaalde voor energie, waardoor opwek van eigen energie met zonnepanelen bijzonder lucratief zou zijn. Het heeft vervolgens lang geduurd voor de harde cijfers van de gemeente en contracten met Nuon op tafel kwamen. Het bleek een ander verhaal. Arsenal heeft vooral een hoge energierekening omdat het een hele dure, want grote aansluiting heeft – omdat het grote evenementen moet aankunnen, zoals het EK Atletiek in 2016.
Arsenal betaalt een grootverbruikertarief
Voor het energieverbruik betaalt Arsenal juist een heel laag tarief. Arsenal huurt de ruimte van de gemeente en die koopt collectief energie in voor al haar gebouwen. In Nederland geldt, helaas, dat grootverbruikers van energie de laagste tarieven betalen. Goed voor de economie, maar niet voor het milieu. Deze grootverbruikers worden nauwelijks geprikkeld iets te doen aan energiebesparing of –opwek. Immers het bedrag dat je betaalt voor energieverbruik is ook het tarief dat je bespaart als je het zelf opwekt. Dit verklaart bijvoorbeeld waarom er op de vele zonnige, platte daken op bedrijventerreinen nog maar heel weinig panelen liggen.
SDE regeling en subsidie
Omdat de overheid zelf ook een ambitie heeft op het gebied van duurzaamheid creëert het mogelijkheden om de negatieve effecten van de ene regeling te compenseren met een andere. Een voorbeeld hiervan is Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE). Het komt er in het geval van Arsenal op neer dat je subsidie kunt aanvragen waardoor het toch rendabel wordt om zonnepanelen te plaatsen op dit soort daken. Wie het eerst komt, wie het eerst maalt, maar ook: wie het langst wacht, wie de meeste subsidie per kWh krijgt. Frank Boon is binnen Zuiderlicht onze grote rekenmeester die alle mogelijke businessmodellen doorrekent. Hij heeft uitgerekend dat als wij voor alle partijen een aantrekkelijk scenario willen, we een SDE-aanvraag moeten indienen voor de maximale bijdrage, oftewel in de allerlaatste ronde. Dat is 3 november a.s.. Medio november weten we of Zuiderlicht de subsidie ook daadwerkelijk krijgt.
Veel winnaars
Dat meerdere teams winnen, dat lukt tijdens een potje voetbal meestal niet. Met zonnepanelen kan dat wel en dat is wat het zo leuk maakt. De winnaars zijn:
Een lange aanloop heeft voordelen. Intussen kent het plan alleen maar voorstanders: naast Zuiderlicht en Arsenal heeft nu ook de afdeling sport van stadsdeel Zuid (de wettelijke eigenaar en beheerder van het dak) openlijk haar enthousiasme betoond. Of er echt wat te juichen valt hangt natuurlijk nog af van de toezegging van SDE-gelden. Voor het eind van het jaar weten we meer! Als de panelen er komen beloven we dat we dat groots gaan vieren!
Op 25 november a.s. nodigen wij onze leden uit om samen het 1-jarig bestaan van Zuiderlicht te vieren. Hoe gaat het, waar staan we en waar gaan we naartoe?
Hoe gaat het? Dat vragen we ook graag aan jou. Met ons gaat het goed. We kijken terug op een leerzaam en inspirerend jaar met een zegening van onze zonnepanelen op het mini Rondeel door Jort Kelder, internationaal bezoek van John di Stasio, een geslaagd zomer-zonne-feest met onze jongste leden en een eerste buitenlands lid.
Waar staan we? We hebben 2 projecten gerealiseerd: zonnepanelen op de begraafplaats en het mini-Rondeel, een luxe kippenvilla vlak bij de Rai. En we hebben 20 projecten in portefeuille. We hebben inmiddels ook ervaren hoeveel tijd het kost om deze projecten ook daadwerkelijk van de grond te krijgen. Maar dat is wél wat we willen.
Waar gaan we naartoe? We hebben alvast de eerste voorzichtige stappen gezet naar professionalisering van een organisatie die niet meer uitsluitend op vrijwilligers draait. Graag presenteren we jullie onze plannen, ter aanvulling en/of ter goedkeuring.
Meer informatie over tijd en locatie volgt.
Doe gratis mee en bespaar 10 tot 15% op je elektriciteitsverbruik.
Current Cost EnviR van Energeniaal
Je kan het vergelijken met twee babyfoons. De zender bevestig je aan je meterkast. De ontvanger plaats je in je kamer op een plek waar je er vaak naar kan kijken. Op de ontvanger zie je hoeveel energie je verbruikt. Je ziet je actuele verbruik, wat het je kost en het cumulatieve gebruik over een dagdeel, etmaal, week en een maand.
Estafette
Eerst moet je het apparaatje wel even installeren. Dat zou volgens www.energeniaal.nl heel makkelijk moeten zijn. Maar de eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat wij, bestuursleden van Zuiderlicht, er met moeite of zelfs niet in geslaagd zijn.
Bij mij doet hij het inmiddels prima en achteraf viel het best mee. Je moet het een keer gedaan hebben. En daarom kom ik binnenkort zelf het apparaatje installeren bij een volgende Zuiderlicht-lid. Bijvoorbeeld bij jou! En jij installeert het dan weer bij de volgende, en zo verder. Zo zien we elkaar nog eens buiten de ledenvergadering om en.. komen we nog eens in elkaar meterkast.
Als het allemaal werkt…
.. ga je kijken, apparaten aan en uit zetten en vergelijken. En dan ontdek je misschien net als ik hoeveel stroom er weg lekt terwijl je apparaten niet eens aanstaan, hoeveel stroom een paar onbenullige badkamerlampjes verbruiken en hoe de meter pas écht radicaal uitslaat als er een was- of afwasmachine aangaat. Het apparaatje staat er bij mij nu twee weken en ik ik kijk altijd even als ik er langs loop. Ik voel me een beetje trots als ik een dagdeel heb afgesloten met maar één streepje en ik baal er van als ik de wasmachine moet laten draaien. Dan heb ik er meteen vijf! Ik zet ’s avonds nu steevast de stekkerdozen met de server, computer en printer uit. In de badkamer ga ik zeker de lampjes vervangen.
Op de site van Energeniaal las ik net dat bewustwording leidt tot een onmiddellijke besparing van wel 10-15%. Ik geloof het meteen!
Gratis te leen voor Zuiderlicht-leden
Zuiderlicht heeft twee apparaten gekocht. Leden van Zuiderlicht mogen ze een maandje in huis nemen. We leveren ze samen met losse stekkers die je in diverse apparaten kan steken en een handige tabel waarin je zelf per apparaat het stroomverbruik kan invullen.
Wil jij de energeniaal een maand bij jou in huis? Laat het ons weten.
We vroegen het ons nieuwe, Belgische lid, Edgard Swinnen.
Het geeft me een goed gevoel en het is gewoon leuk
Edgard is een ondernemer. Investeren in een energiecoöperatie als Zuiderlicht doet hij dan ook “gewoon voor het rendement”. Hij is lid van meerdere energiecoöperaties. Daarmee spreidt hij het risico. Maar het is niet de enige reden. Edgard werkt zelf in de duurzame sector en is bijvoorbeeld initiatiefnemers geweest van ecobusinesslinks.com. “Het wordt hoog tijd dat onze energie 100% groen wordt.” Met zijn investeringen wil Edgard nieuwe initiatieven op dat gebied steunen. “Misschien is het een egotrip om daar allemaal deel van te kunnen uitmaken. Het geeft me een goed gevoel en het is gewoon leuk…”
Waarom Zuiderlicht?
Omdat het team en de organisatie Edgard vertrouwen geven en de communicatie hem aanspreekt. Wat Zuiderlicht bovendien onderscheidt van andere Nederlandse coöperaties is dat het tot nu toe vooral investeert in de opwek van zonne-energie. “Ik geloof in de toekomst van zonne-energie. Ooit bestaan daken misschien alleen uit zonnepanelen”. Dat Zuiderlicht niet alleen in opwek maar ook in besparing investeert kan hij ook waarderen. “Ik probeer momenteel een winkel te overtuigen om hun 60 halogeenlampen te vervangen door LED lampen. Voor €500 heb je dan een vermindering aan verbruik, gelijk aan de productie van een zonnepaneleninstallatie van €5.000. De terugbetaaltijd is ongeveer een half jaar.”
Of we elkaar binnenkort ontmoeten?
.. bijvoorbeeld tijdens een ALV van Zuiderlicht? “Waarom gaan rijden om te vervuilen voor een duurzaam project dat perfect zonder mij kan draaien? Het zou dan louter zijn om te luisteren en mensen te ontmoeten. Het nemen van beslissingen is aan lokale mensen die wonen waar de projecten zijn, vind ik toch. Maar wie weet. Moesten jullie hiernaast zitten, zou ik zeker komen!” En zo ver zijn we nou ook niet van elkaar verwijderd. “De wereld is een dorpje aan het worden”, zegt Edgard. Zuiderlicht werkt aan de metropoolregio Amsterdam op schone energie, maar wil graag de grenzen van die metropool een stukje opschuiven.
De allerjongste leden van Zuiderlicht. Ze hebben zich niet af laten schrikken door tegenvallende weerberichten. Op één na waren ze er allemaal.
Tussen de buien door hebben we een zomervuur aangestoken, stoere en spannende verhalen verteld en broodjes gebakken. Pauline had ook een grappig verhaal, over een wereld met alleen maar elektrische auto’s enzo. Dat in die schone wereld de jeugd de toekomst heeft, heeft het laten zien door Pauline – toch wel de koningin van Zuiderlicht – van het schaakbord te spelen. De revanche moet nog plaats vinden.
Ter afsluiting is bijna iedereen in het water gesprongen. Het Zuiderlicht Zomer Zonnefeest: volgend jaar zeker weer.
Is jouw kind of kleinkind er dan ook bij?
Op 5 Juli a.s. is het feest. Zuiderlicht organiseert dan het eerste zomer-zonne-feest met haar jongste leden. Vanaf 12.00 tot 15.00 uur zijn jullie welkom in de speeltuin aan het IJsbaanpad.
Ben je niet meer de allerjongste, maar wel lid van Zuiderlicht? Ook dan ben je van harte welkom! De koffie staat klaar.
Je licht opsteken bij de Zuiderburen. Ook dat zou je Zuiderlicht kunnen noemen. We hebben dat gedaan bij de Belgische energiecoöperatie Ecopower. 1,4 procent van de Belgen is er lid, neemt 100% groene, Belgische energie af en verbruikt nog slechts 48% van het landelijke gemiddelde. Dat inspireert ons! Op 30 mei j.l. zijn wij met drie bestuursleden van Zuiderlicht, twee ambtenaren van stadsdeel Zuid en circa 40 collega-coöperatanten uit heel Nederland naar het Belgische Eeklo afgereisd, de bakermat van Ecopower. Ecopower laat zien dat het kan. De directie van Ecopower en de schepen (wethouder) van Eeklo vertellen ons hoe.
Belgische Ecopower is lichtend voorbeeld
Hoe groot de overlast is van een windmolen hangt grotendeels af van wie de eigenaar is. Als hij een klein beetje van jou is, als je zelf mee bepaalt waar hij komt te staan en als je er ook winst uit haalt, bekijk je zo’n windturbine al snel met heel andere ogen. In het Belgische Eeklo staan, op gemeentegrond, vijf windmolens die in coöperatief bezit zijn. Ecopower levert momenteel energie aan maar liefst 1,4% van alle Belgen. 25% van die energie wekt Ecopower zelf op met wind, zon, waterkracht en biomassa. De rest koopt het in van andere duurzame Belgische bronnen.
Samenwerking gemeente en energiecoöperatie
Bepalend voor het succes van Ecopower is de samenwerking geweest met de gemeente Eeklo. Die wilde windenergie en tevreden betrokken burgers en schreef in 1999 een aanbesteding uit. Ecopwer was één van de zeven partijen die daar op heeft inschreven. Met name de vraag om participatie van burgers was “spek naar onze bek”, vertelt directeur Dirk Vansintjan. Ecopower heeft inmiddels vijf windmolens in de gemeente geplaatst. Inwoners van Eeklo hebben daarmee de kans gekregen om mee te investeren en profiteren van de wind die over hun stad waait en de daarmee opgewekte energie te gebruiken. Veel inwoners zijn lid geworden van de coöperatie. Wie niet lid is geworden profiteert ook. Ecopower heeft de bewoners een solar-luifel kado gedaan waar ze gratis hun elektrische scooters en fietsen kunnen opladen. Eén dag in de week kunnen gemeente en burgers advies vragen aan een energieadviseur van Ecopower en op dit moment onderzoekt het de mogelijkheden van stadsverwarming en werkt het mee aan de realisatie van een duurzaam ziekenhuis en zwembad.
Leden verbruiken 48% minder energie
Leden van Ecopower besparen veel geld. Allereerst krijgen ze dividend. Hoeveel dat is bepalen ze zelf, tijdens de ledenvergaderingen die op verschillende plekken in het land gehouden worden. In de beginjaren was dat steeds 6%, later 4%, één jaar 0% en het laatste jaar 2%. Daarnaast betalen leden minder voor hun stroom. Het voordeel is gemiddeld 6,8%. Het meest spectaculaire voordeel hebben ze echter volledig aan zich zelf te danken: een uitzonderlijk laag energieverbruik: maar liefst 48% minder dan het gemiddelde. Daar draagt de coöperatie mede aan bij door veel energie te steken in het informeren over energie besparen. De leden profiteren bovendien van collectieve inkoopacties van muur- en dakisolatie, dubbel glas en zonnepanelen. wat zeker ook meespeelt is dat Ecopower, anders dan andere leveranciers geen vaste kosten rekent maar puur de gebruikskosten. Wie weinig gebruikt betaalt dus ook weinig. Als je dat weinige ook nog zelf opwekt, bijvoorbeeld met je eigen zonnepanelen, betaal je helemaal niets. Vansintjan licht toe: “Wij zijn de warme bakker. Wij bakken ons eigen brood en eten het op.” Het smaakt beter en kost minder.
Energie is sleutelprobleem van komende decennia
“Energie is het sleutelprobleem van de komende decennia en de transitie gaat ons veel geld kosten” zegt Dirk Vansintjan. “De burger gaat die kosten driedubbel betalen: als consument, als belastingbetaler én als spaarder met geld op de bank. Kunnen we het dan niet beter zelf doen? Of laten we ons uitpersen?” Het is zijn oproep aan alle burgers en energiecoöperaties in heel Europa.
We hadden geen zonniger start kunnen bedenken voor onze tweede lichting zonnepanelen op het dak van de R.K. Begraafplaats aan de Fred Roeskestraat. Ze liggen er, zonovergoten, met uitzicht over de graven en de skyline van de Zuidas.
“Ik vind het een hele mooie naam, Zuiderlicht, alleen al daarom”
De brasserie van de begraafplaats is een plek waar we regelmatig zijn, om er te werken of te vergaderen, of er onze leden uit te nodigen voor een lezing. Met onze eigen panelen op het dak voelen we er ons nog meer thuis! De begraafplaats is bovendien het allereerste zakelijke lid van Zuiderlicht. Directeur Anja Vink: “Ik vind het een hele mooie naam, Zuiderlicht. Alleen al daarom!” Lees meer